One su eko-aktivistkinje, lokalne političarke, planinarke, seoske domaćice, a jedno im je zajedničko: ličnim primjerom pokazuju da se i u malim mjestima može lijepo živjeti, ako se sačuva priroda.
Njihov doprinos opstanku i napretku malih zajednica prepoznala je i Fondacija Fridrih Ebert u BiH.
Piše: Milkica Milojević
Kroz projekat “Žene čuvarke zelene Krajine” Fondacija će predstaviti šest upornih i kreativnih žena iz Jezera, Pljeve kod Šipova, Kupresa u RS, Martin Broda, Bosanskog Petrovca i Drvara, koje su ostale vjerne svom zavičaju i onda kada su drugi uzmicali i odustajali.
Svaka na svoj način, one se bore se za očuvanje prirode, jer su ubijeđene da su upravo bistre rijeke, šume i čist vazduh najveći kapital i zalog za sigurnu budućnost.
Mala mjesta s velikom pričom
Upravo zbog toga, neke od njih su se hrabro suprotstavile moćnicima i beskrupuloznim investitorima, a druge upornim radom i sjajnim idejama učinile da njihova mala mjesta postanu velika priča.
Ko bi, uostalom, čuo za Jezero, malu ruralnu opštinu na granici Republike Srpske i Federacije BiH, da na čelu te opštine nije agilna i energična načelnica Snežana Ružičić.
Kako je ranije pisala Srpskainfo, Ružičićeva je vješto iskoristila to što je jedan krater na Marsu dobio ime Jezero, upravo po ovoj opštini na rijeci Plivi. A kada se u februaru rover NASA spustio na Mars, baš u krater Jezero, cijeli svijet je čuo za opštinu Jezero u BiH. Naravno, načelnica vješta marketingu se pobrinula da bude tako.
– Nismo pali s Marsa da propustimo ovakvu priliku – izjavila je Ružičićeva, koja je nedavno dobila i “Večernjakov pečat” za podvig godine.
Ona ima velike planove za svoje mjesto, a svi ti planovi uključuju ekološki održivu poljoprivredu i turizam.
Nisu pali s Marsa
Ni Petrovčani nisu pali s Marsa; pokazali su to kada su protestima spriječili da se u Bosanskom Petrovcu otvori spalionica otpada.
Mada ona skromno tvrdi da je samo jedna od mnogobrojnih građana i građanki ove opštine, ogorčenih beskrupuloznim atakom na čist vazduh i zdrav život, upravo je Sanja Stojanović, lokalna aktivistkinja i planinarka, najzaslužnija što su investitori, odlučni da izgrade spalionicu, “otjerani” iz Petrovca.
A Živana Sabljić je mjesecima bila na čelu kolone, koja je iz Drvara otjerala 410 tona otpada, uvezenog iz Italije i nelegalno deponovanog u ovoj i susjednim opštinama. I o aferi italijanski otpad Srpskainfo je mjesecima izvještavala, ali javnosti nije poznato da to nije prva “pobuna” u kojoj je Sabljićeva aktivno učestvovala i da je zbog toga imala ozbiljnih problema.
S problemima se svakodnevno bori i Slobodanka Vasić, seoska domaćica iz Pljeve kod Šipova, nadomak izvora Plive. Bori se, ali joj to, kaže, nije teško, jer je sretna što može na svom imanju, usred netaknute prirode, svojim rukama zaraditi za pristojan život.
Porodično imanje
U svom „Domaćinstvu na kraju svijeta“ Slobodanka dočekuje turiste i izletnike, nudeći im domaću hranu, koju sama sprema, i odmor u svojoj kući uz žubor Plive.
Domaćinstvo Marije Reljić nije na kraju svijeta, ali jeste na početku čarobne Une, u Martin Brodu, nadomak jednog od najljepših unskih vodopada, Milančevog buka.
Ona već decenijama strpljivo i sa puno ljubavi unapređuje porodično imanje, na kojem je posebna atrakcija stari mlin i bučnica – ekološka veš mašina, koja pere bez struje i deterdženta. Tu dočekuje turiste, kojima uz demonstraciju rada bučnice, nudi i sokove, rakiju, džemove… koje sama pravi.
Šesta žena iz ovog niza, Jovana Kureljušić, živi na kraju Krajine, u Kupresu u RS, malenoj ruralnoj opštini bez vodovoda, javnih zgrada, preduzeća… Ona je zamjenica načelnika te opštine, koja je za samo nekoliko mjeseci mandata učinila mnogo malih, ali bitnih koraka, za bolji život svojih zemljaka.
Naravno, štiteći ono najljepše što imaju – zelene pašnjake i čist vazduh.
PROMOCIJA KAKVU ZASLUŽUJU
Kroz projekat “Čuvarke zelene Krajine” šest žena će biti javno promovisano prigodnim tekstovima, fotografijama i video klipovima. To će, vjeruju u Fondaciji Fridrih Ebert u BiH, doprinijeti da one uspješno nastave borbu za svoje ciljeve.
– Smatramo da ove žene, koje žive u malim marginalizovanim zajednicama, zaslužuju da se za njih čuje i da se oda priznanje njihovom angažmanu – kaže Merima Ejubović, naučna saradnica u Fondaciji Fridrih Ebert u BiH.
Fotografije i video klipovi, producirani u sklopu projekta, biće dostupni ovim ženama i one će ih moći koristiti u medijima i promotivnim materijalima za djelatnosti kojima se bave. Na ovaj način biće promovisani i potencijali mjesta u kojima one žive.
